તંત્રી લેખ
આખો દેશ અત્યારે અંશતઃ બંધ છે, અને કોરોનાને લઈને કેન્દ્ર સરકારો તથા રાજ્ય સરકારો જે પ્રયાસો કરી રહી છે, તેમાં જનતા અને વિરોધપક્ષો પણ સહયોગી બની રહ્યાં છે, ત્યારે અચાનક દેશના કેટલાક રાજ્યોમાંથી અન્ય રાજ્યોનો લોકોએ મોટા પ્રમાણમાં પગપાળા જ હિઝરત શરૃ કરી, તેથી લોકડાઉનમાં બ્રેક ડાઉન આવી ગયું હતું, જેથી કદાચ લોકડાઉનનો મુખ્ય ઉદૃેશ્ય જ માર્યો જાય તેવી સ્થિતિ ઊભી થઈ ગઈ હતી.
હિઝરતીઓને લઈ રાજ્ય સરકારો વચ્ચે કોઈ સંકલન રહ્યું નહીં. કેટલાક રાજ્યોએ બીજા રાજ્યોના હિઝરતીઓને બસો ભરીને પરત મોકલ્યા, તો કેટલાક રાજ્યોએ પોતાના રાજ્યના લોકોને પરત લાવવા વ્યવસ્થાઓ કરી. આથી ટીકા એવી થઈ કે, વિદેશમાં રહેલા ભારતીયોને લેવા વિમાનો પહેલેથી મોકલાયા, જ્યારે લોકડાઉન જાહેર કરતા પહેલા વિવિધ રાજ્યોમાં રહેલા લોકોને પોતાના રાજયોમાં મોકલવા કેન્દ્ર સરકારે કોઈ વ્યવસ્થા જ કરી નહીં, અને ગરીબોને મુશ્કેલીમાં મૂકી દીધા.
કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારો વચ્ચે સંકલનનો અભાવ અને કોમ્યુનિકેશન ગેપના કારણે જ આ સ્થિતિ ઊભી થઈ તેવું નથી, આ ઉપરાંત પણ કેટલાક કારણો છે. લોડડાઉનનો ઉદૃેશ્ય જ લોકો વચ્ચે સોશ્યલ ડિસ્ટન્સ ઊભું કરીને કોરોના વાયરસની સાયકલને તોડવાનો હોવાથી કેન્દ્ર સરકાર એવું માનતી રહી કે જે લોકો જ્યાં છે, ત્યાં જ રહેવા દઈને તેના રહેવા-જમવાની વ્યવસ્થા રાજ્ય સરકારો, એનજીઓ તથા સ્થાનિક સંસ્થાઓની મદદથી કરશે, જ્યારે વાસ્તવમાં તેવું થયું નહીં અને એક વખત અન્ય રાજ્યોના લોકોને તેમના વતનમાં મોકલવા બસોની વ્યવસ્થા કર્યા પછી તો આ પ્રકારના હિઝરતીઓની સંખ્યા એટલી વધી ગઈ કે, સરકારે હવે રાજ્યો અને જિલ્લાઓની બોર્ડરો સીલ કરવાનો આદેશ આપવો પડ્યો છે.
દિલ્હીમાં તો લાખો લોકો પોતાના રાજ્યોમાં જ્યાં એક જ સ્થળે એકઠા થઈ ગયા. આ લોકોએ જે પ્રતિભાવો આપ્યા, તેના કારણે દિલ્હી સરકારની પોલ ખૂલી ગઈ. ગરીબોને રાશન, દિવ્યાંગો-વૃદ્ધોને પેન્શન અને બહારના રાજ્યોના લોકો તથા સ્થાનિક શ્રમિકોને માટે જમવાની પર્યાપ્ત વ્યવસ્થા થઈ હોવાની વાતો મીડિયા સમક્ષ થતી રહી, પરંતુ હકીકતે અસંખ્ય લોકોએ ખાવા-પીવા કે આશ્રયના અભાવે તેઓ સેંકડો કિ.મી. દૂર આવેલા તેમના રાજય તરફ પગપાળા જવા નીકળી પડ્યા હોવાના પ્રત્યાઘાતો આપ્યા. હિઝરત કરી રહેલા એક વ્યક્તિનું તો હાર્ટએટેકથી મૃત્યુ પણ થઈ ગયું. આ સ્થિતિ ઊભી થવા પાછળ કેન્દ્ર-રાજ્ય સરકારોના તંત્રોની કાં તો ઘોર બેદરકારી અથવા તો જવાબદારીઓમાંથી છટકવાની વૃત્તિ જવાબદાર હતી.
બીજી તરફ હવે એક તરફ તમામ રાજયોમાં કોરોનાના કેસોની સંખ્યા વધી રહી છે, તો બીજી તરફ તબીબો અને નર્સોને પણ અસર જણાતા ક્વોરેન્ટાઈન કરવા પડી રહ્યાં છે, જે ચિંતાજનક છે.
જો કે, દિલ્હીમાં લોકડાઉનનો યોગ્ય અમલ નહીં કરવા બદલ સરકારે વાહન વ્યવહાર વિભાગના અધિક મુખ્ય સચિવ રેણુ શર્માને તત્કાલ સસ્પેન્ડ કરીને અધિક ગૃહસચિવને નોટીસ ફટકારી છે. નાણા વિભાગના મુખ્ય સચિવને રાજીવ વર્માને પણ સસ્પેન્ડ કરી દીધા છે. કેટલાક અધિકારીઓને નોટીસ અપાઈ છે, કેન્દ્ર સરકારે ચાર અધિકારીઓ સામે શિક્ષાત્મક પગલા લીધા હોવાનું ગૃહમંત્રાલયે જાહેર કર્યા, પરંતુ ત્યાં સુધીમાં લોકડાઉનને જે નુકસાન થવાનું હતું, તે થઈ ગયું. દિલ્હીના કોઈ સ્થળેથી બહારના રાજ્યોમાં જવાની વ્યવસ્થા થઈ હોવાની અફવા ઉડાવનાર અને કથિત રીતે માઈક દ્વારા ખોટો પ્રચાર કરવા અંગે તપાસ શરૃ થઈ છે, પરંતુ સરકારી તંત્રોની લાપરવાહી અને રાજ્યો તથા કેન્દ્ર વચ્ચે સંકલનનો અભાવ જવાબદાર આ માટે ગણવામાં આવી રહ્યો છે.
