વકફ સંપત્તિના પોર્ટલ-રજીસ્ટ્રેશન અને ઓડિટ માટે ડિજિટલ મિકેનિઝમ ઉભું કરાશેઃ નોટિફિકેશન

Author: નોબત સમાચાર

વકફ સંપત્તિના પોર્ટલ-રજીસ્ટ્રેશન અને ઓડિટ માટે ડિજિટલ મિકેનિઝમ ઉભું કરાશેઃ નોટિફિકેશન

તમામ વકફ સંપત્તિઓની ઓનલાઈન નોંધણી થશેઃ કેન્દ્રના લઘુમતી મામલાના મંત્રાલયના દેખરેખ હેઠળ

નવી દિલ્હી તા. ૫ઃ વકફ સંપત્તિઓનાં પોર્ટલ-ડેટાબેઝનાં ઓડિટ માટે વકફ કાનુન હેઠળ કેન્દ્ર સરકારે નવા નિયમોનું નોટિફીકેશન જારી કર્યુ છે. તમામ વકફ સંપત્તિઓનું ઓનલાઈન રજિસ્ટ્રેશન થશે. લઘુમતી મામલાના સંયુકત સચિવ પોર્ટલની દેખરેખ કરશે. વકફ પ્રોપર્ટી સાથે જોડાયેલા કામ માટે રાજય સરકાર નોડલ અધિકારી નિમશે.

કેન્દ્ર સરકારે વકફ કાયદા હેઠળ એક નોટિફિકેશન દ્વારા નવો નિયમ જાહેર કર્યો છે. નવો નિયમ વકફ પોર્ટલ અને વકફ મિલકતોના ડેટાબેઝ, વકફ મિલકતોની નોંધણીની પદ્ધતિ અને તેના ઓડિટ સાથે સંબંધિત છે. નવા કાયદા હેઠળ દરેક વકફ મિલકતની નોંધણી ફરજિયાત બનાવવામાં આવી છે, જેની માહિતી પોર્ટલ પર આપવાની રહેશે. કેન્દ્રએ ૫ એપ્રિલે રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુની સંમતિ મળ્યા પછી ગયા મહિને વકફ (સુધારા) અધિનિયમ, ૨૦૨૫ ને સૂચિત કર્યું હતું. વકફ (સુધારા) બિલ લોકસભામાં ૨૮૮ સભ્યોના સમર્થનથી પસાર થયું હતું, જ્યારે ૨૩૨ સાંસદો તેની વિરુદ્ધ હતા. રાજ્યસભામાં, ૧૨૮ સભ્યોએ તેના પક્ષમાં મતદાન કર્યું અને ૯૫ સભ્યોએ તેની વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું.

વકફ કાયદા પર રાજકીય નિવેદનબાજી પણ ચરમસીમાએ છે. એક તરફ કેટલાક પક્ષો તેને ઐતિહાસિક સંપત્તિઓના સંરક્ષણ માટે જરૂરી પગલું ગણાવી રહૃાા છે, તો બીજી તરફ તેને ધાર્મિક લાગણીઓ સાથે જોડીને તેનો વિરોધ કરવામાં આવી રહૃાો છે. બીજી તરફ વકફ એક્ટ અંગે જીતન રામ માંઝીએ કહૃાું કે એક નવો વકફ બોર્ડ એક્ટ આવ્યો છે અને ઘણાં લોકો તેના વિશે વાત કરી રહૃાા છે. વિપક્ષ તુષ્ટિકરણની રાજનીતિ કરી રહૃાો છે. આપણે ગુલ્લી-દંડા રમીને રાજકારણમાં આવ્યા નથી. હું સમજું છું કે વકફ કાયદો શું છે.

કેન્દ્ર સરકારે ૩ જુલાઈ ૨૦૨૫ ના યુનિફાઇડ વકફ મેનેજમેન્ટ, એમ્પાવરમેન્ટ, એફિશિયન્સી અને ડેવલપમેન્ટ રૂલ્સ, ૨૦૨૫ ને સૂચિત કર્યું છે. આ નિયમો સમગ્ર ભારતમાં વકફ મિલકતોના સંચાલન અને દેખરેખ માટે એક વ્યાપક ડિજિટલ અને વહીવટી માળખું પૂરું પાડે છે. આ નિયમો વકફ અધિનિયમ, ૧૯૯૫માં નવા સમાવિષ્ટ કલમ ૧૦૮બી હેઠળ બનાવવામાં આવ્યા છે, જે વકફ (સુધારા) અધિનિયમ, ૨૦૨૫ દ્વારા ઉમેરવામાં આવ્યો હતો અને ૮ એપ્રિલ, ૨૦૨૫ થી અમલમાં છે.

આ નિયમોની મુખ્ય વિશેષતા વકફ મિલકતો માટે એક કેન્દ્રીયકૃત પોર્ટલ અને ડેટાબેઝની સ્થાપના છે. આ પોર્ટલનું નિરીક્ષણ લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયના વકફ વિભાગના પ્રભારી સંયુક્ત સચિવ દ્વારા કરવામાં આવશે. આ સિસ્ટમ દરેક વકફ અને તેની સાથે સંકળાયેલ મિલકતો માટે આપમેળે એક અનન્ય આઈડી જનરેટ કરશે, જેનાથી દેશભરમાં પારદર્શક દેખરેખ અને અધિકૃત રેકોર્ડ-જાળવણી શકય બનશે.

દરેક રાજ્ય સરકારે એક નોડલ અધિકારી (સંયુક્ત સચિવ સ્તર અથવા તેનાથી ઉપર) ની નિમણૂક કરવી પડશે અને કેન્દ્ર સરકારની સંમતિથી એક કેન્દ્રીયકૃત સહાય એકમ સ્થાપિત કરવું પડશે. આ એકમો રાજ્ય સ્તરે વકફ ડેટા અપલોડ કરવામાં, નોંધણી પ્રક્રિયા, એકાઉન્ટ્સ મેનેજમેન્ટ, ઓડિટ અને અન્ય સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓમાં મદદ કરશે.

બધા મુતવલ્લીઓ (વક્ફના સંભાળ રાખનારાઓ) માટે તેમના મોબાઇલ નંબર અને ઇમેઇલ આઈડી દ્વારા ઓટીપી ચકાસણી સાથે પોર્ટલ પર નોંધણી કરાવવી ફરજિયાત રહેશે. નોંધણી પછી, તેમણે પોર્ટલ પર વકફ અને તેમના નિયંત્રણ હેઠળની મિલકતોની સંપૂર્ણ વિગતો અપલોડ કરવાની રહેશે.

નિયમો હેઠળ, દરેક રાજ્યમાં વકફ મિલકતોનો વિગતવાર સર્વે કરવો ફરજિયાત રહેશે. સર્વેક્ષણ પછી એક વિગતવાર યાદી પ્રકાશિત કરવામાં આવશે જેમાં નીચેની માહિતી શામેલ હશે

વર્તમાન ઉપયોગ અને રહેવાસીઓ, વકફ બનાવનાર વ્યક્તિની વિગતો, રીત અને તારીખ, વકફનો હેતુ, વર્તમાન મુતવલ્લી અને વ્યવસ્થાપન માળખું આ યાદી ગેઝેટમાં પ્રકાશિત થયાના ૯૦ દિવસની અંદર કેન્દ્રીયકૃત પોર્ટલ પર અપલોડ કરવી જરૂરી છે.

જ્યાં વકફ ઘોષણાઓ પર વિવાદો ઉભા થાય છે, ત્યાં નિયુક્ત સરકારી અધિકારીએ જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ દ્વારા સંદર્ભ -ાપ્ત થયાના એક વર્ષની અંદર તપાસ પૂર્ણ કરવી આવશ્યક છે.

વકફ (સુધારા) અધિનિયમ, ૨૦૨૫ ના અમલ પછી બનાવવામાં આવેલા તમામ નવા વકફને કાયદાની કલમ ૩૬ હેઠળ ત્રણ મહિનાની અંદર નોંધણી કરાવવાની રહેશે. નિયમોમાં વિધવાઓ, છૂટાછેડા લીધેલી મહિલાઓ અને અનાથ બાળકોના ભરણપોષણ માટે સહાય પૂરી પાડવાની રીત અને માધ્યમો માટે વિગતવાર જોગવાઈઓ પણ આપવામાં આવી છે. વકફ વહીવટમાં નાણાકીય શિસ્ત અને પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે નિયમોમાં કાયદાકીય રજિસ્ટરના એકાઉન્ટિંગ, ઓડિટ અને જાળવણી માટે વિગતવાર જોગવાઈઓ આપવામાં આવી છે.

બીજી તરફ, વકફ (સુધારા) અધિનિયમ, ૨૦૨૫ ની માન્યતાને પડકારતી અરજીઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી પૂર્ણ થઈ ગઈ છે અને નિર્ણય અનામત રાખવામાં આવ્યો છે. ઘણા અરજદારોએ કાયદાના અમલીકરણ પર વચગાળાનો સ્ટે પણ માંગ્યો છે.

જો આપને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો શેર કરો...